written by
Zia Mazhry

Aashoob e Watan

Urdupoetry 3 min read

آشوبِ وطن۔پروفیسر ضیا ء المظہری

This is an Urdu Poem by Professor Zia ul Mazhry about current socioeconomic crisis of Pakistan. The idea was taken from a famous persian poet Hafiz Sherazi. The poem was printed in Prestigeous Nawa e Waqt Magazine on 9th of June 2019. The screen shots, text and persian song video is hereby shared in this post.

شہر خالی جادہ خالی کوچہ خالی خانہ خالی

آشوبِ وطن


( ماخوذ)


پروفیسر ڈاکٹر ضیا ء المظہری

شہر خالی رستے خالی گلیاں خالی خانہ خالی
جام خالی میز خالی ساغر و پیمانہ خالی

چل دئیے ہیں دوستوں اور بلبلوں کے قافلے
باغ خالی شاخیں خالی اور خالی گھونسلے

وائے اے دنیا کہ یار اب یار سے ڈرنے لگے
پیاسے غنچے اپنے ہی گلزار سے ڈرنے لگے

عاشق اب محبوب کے دیدار سے ڈرنے لگے
موسیقار اب ساز ہی کے تار سے ڈرنے لگے

شہسوار اب رستہ ء ہموار سے ڈرنے لگے
دیکھنے کو چارہ گر بیمار سے ڈر نے لگے

ساز ٹوٹے اور دردِ شاعراں حد سے بڑھا
شاق گذرا ہم پہ تم پہ انتظارِ سال ہا

جو شناسا تھے ہمارے ہو گئے نا آشنا
ایسا کہنا بھی ہے جیسے کوئی آفت یا بلا

نال و شیون کیا ہر در پہ دی میں نے صدا
خاکِ ویرانہ سے اپنے سر کو آلودہ کیا

پھر بھی ساکت پانیوں میں کوئی نہ حرکت ہوئی
خواب غفلت میں جو ڈوبے آنکھ نہ ان کی کھلی

خشک چشمے ہوگئے دریا بہت ہی کم رواں
آسمان بھی ہنس دیا سن کر ہماری داستاں

عشق محرومِ حبیب جام خالی جوش سے
ہمدرد کوئی بھی نہیں جو میرے نالے کو سنے

لوٹ آو تا کہ لوٹیں جانے والے قافلے
لوت آو پھر اٹھا ئیں ناز اہلِ ناز کے

لوٹ آو تا کہ لوٹے مطرب و آہنگ و ساز
زلف پھیلاو کہ لوٹے پھر نگارِ دل نواز

در پہ حاضر مظہریؔ ہوں حافظِ شیراز کے
پھول برسیں چھلکیں ساغر مے ءِ خوش انداز کے

Original Persian Poem


شهر خالی جاده خالی کوچه خالی خانه خالی
جام خالی سفره خالی ساغر و پیمانه خالی
کوچ کرده دسته دسته
آشنایان عندلیبان
باغ خالی باغچه خالی شاخه خالی لانه خالی
وای از دنیا که یار از یار می ترسد
غنچه های تشنه از گلزار می ترسند
عاشق از آوازه ی دیدار می ترسد
پنجه خنیا گران از خار می ترسد
شه سوار از جاده ی هموار می ترسد
این طبیب از دیدن بیمار می ترسد
سازها بشکست و درد شاعرانه از حد گذشت
سالهای انتظاری بر من و تو بد گذشت
آشنا نا آشنا شد تا بلی گفتن بلا شد
گریه کردم ناله کردم
حلقه بر هر در زدم
سنگ سنگ کلبه ی ویرانه را بر سر زدم
آب از آبی نجنبید خفته در خوابی نجنبید
شهر خالی جاده خالی کوچه خالی خانه خالی
جام خالی سفره خالی ساغر و پیمانه خالی
کوچ کرده دسته دسته
آشنایان عندلیبان
باغ خالی باغچه خالی شاخه خالی لانه خالی
وای از دنیا که یار از یار می ترسد
غنچه های تشنه از گلزار می ترسند
عاشق از آوازه ی دیدار می ترسد
پنجه خنیا گران از خار می ترسد
شه سوار از جاده ی هموار می ترسد
این طبیب از دیدن بیمار می ترسد
چشمه ها خشکید و دریا خستگی را دم گرفت
آسمان افسانه ما را به دست کم گرفت
جام ها جوشی ندارند عشق آغوشی ندارد
بر من و بر ناله هایم هیچ کس گوشی ندارد
شهر خالی جاده خالی کوچه خالی خانه خالی
جام خالی سفره خالی ساغر و پیمانه خالی
کوچ کرده دسته دسته
آشنایان عندلیبان
باغ خالی باغچه خالی شاخه خالی لانه خالی
بازآ تا کاروان رفته باز آید
بازآ تا دلبران ناز ناز آید
بازآ تا مطرب و آهنگ و ساز آید
تا گل افشانان نگار دلنواز آید
بازآ تا بر در حافظ سر اندازیم
گل به افشانیم و می در ساغز اندازیم

English Translation of Hafiz Sherazi Poem

Empty City, empty Paths, empty Streets and house is empty
Empty corolla, empty table - linen, empty cup and wine's empty

The familiar Acquaintances of this heart's garden have migrated in droves
Empty is garden, empty is bed of flowers, empty branches and the nest's empty

Alas world! Here even a friend is afraid of another friend.
The thirsty buds are scared of the marsh (rose-garden)
A lover is scared by fame of meeting (sight)
The hand (fingers) of a professional musician is scared of the strings
Night riders are scared of even (smooth) roads
And this physician is scared of seeing a patient

The tunes get broken and the pain of poets crossed its limitations
The years of waiting past Bad for me and you
Our acquaintances became unacquainted
As I said "yes" it became calamity

I cried I groaned, I whined on every door
I beat every brick of a ruined cottage on my head
Water didn't know of its depth, slept one didn't know of sleep
The fountains withered (dried) and the river stifled weariness (fatigue)
The sky underestimated our myth
The corolla's doesn't boil, Love doesn't have bosom
Nobody hears to me and to my whines

Come back so that gone caravan also return
Come back so that charming dears also get back
Come back so that minstrels, songs and tunes also return
The forelock sprayer's sweetheart of Orphic get back

Come back so that we could drop on Hafiz's (famous Iranian poet) door
Come so that we may strew roses and pour wine into the cup.
Translation By : S.B Xeerak (Eldanisa)

TRANSLITERATION
Shahr Khali, jadah khali, koocha khali, khana khali
jam khali sufra khali, saghar'o paimana khali
Kooch kerda dasta dasta, aashna'yan'e dil'e bagh
Bagh khali baghcha khali, shakha khali, la'ana khali

Wa'ye az duniya ki yaar az yaar metarsad
Ghuncha'haye tashna az gulzaar metarsad
Ashiq az awaza'e didaar metarsad
Panja'e khamyagar'an az daar metarsad
Sheh'sawar az jadah'e hamwaar metarsad
In tabeeb az didaan'e bimaar metarsad

saat'ha beshkast o dard'e shayiran az hadh guzasht
saal'haye intezari bar man'o tu bar guzasht
Aashna na aashna shod, ta bale guftam bala shod

girya kardam nala kerdam, halqa bar her dar zadam
sang sang'e kulbayi wairana bar sar zadam
aab az aabi najumbid, khufta dar khabi najumbid

Shahr Khali, jadah khali, koocha khali, khana khali
jam khali sufra khali, saghar'o paimana khali

Wa'ye az duniya ki yaar az yaar metarsad
Ghuncha'haye tashna az gulzaar metarsad
Ashiq az awaza'e didaar metarsad
Panja'e khamyagar'an az daar metarsad
Sheh'sawar az jadah'e hamwaar metarsad
In tabeeb az didaan'e bimaar metarsad

chashma'ha khushkid 'o' darya khastagi ra dam girift
Asman afsana'e maa'ra ba dast'e kam girift
jam'ha joshi nadarad, ishq aghoshi nadarad
bar man'o bar nala'ha'yem hech kas goshi nadarad

Shahr Khali, jadah khali, koocha khali, khana khali
jam khali sufra khali, saghar'o paimana khali
Kooch kerda dasta dasta, aashna'yan'e dil'e bagh
Bagh khali baghcha khali, shakha khali, la'ana khali

Baz aa ta karwan'e rafta baz ayad
Baz aa ta dilbar'an'e naz naz ayad
Baz aa ta mutr'eb'o ahang'o saz ayad
pa gul' afshan'an nigare dilnawaz ayad
Baz aa ta dar'e hafiz sar andazem
Gul benafshan'im o mai dar saghar andazem

Urdu Shaery Poetry watan Ashoob